Psychoterapia poznawczo-behawioralna – zwana też terapią kognitywno-behawioralną (CBT – cognitive-behavioral therapy) – należy do jednych z najbardziej skutecznych i sprawdzonych metod postępowania terapeutycznego, którą wykorzystuje się do leczenia zaburzeń o podłożu depresyjnym i lękowym.
Na czym polega terapia poznawczo- behawioralna?
Początki terapii poznawczo-behawioralnej sięgają lat 60. XX wieku, kiedy to amerykański psychiatra Aaron Beck zaczął opierać swoją terapię na przekonaniu, iż wzorce zachowań człowieka są wynikiem wzajemnego oddziaływania na siebie jego myśli, emocji i zachowań. Na przestrzeni czasu wzorce te ulegają utrwaleniu i stają się automatycznymi reakcjami na określone bodźce, które je wyzwalają.
W ramach prowadzonych działań terapeutycznych terapeuta poznawczo-behawioralny stara się pomóc pacjentowi wyjść poza utrwalone wzorce zachowania i je zmodyfikować. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, w której reakcje pacjenta ranią innych ludzi lub przysparzają mu kłopotów, a więc są społecznie uznawane za niewłaściwe. Niewłaściwe rekcje są naturalną konsekwencją zaburzeń w postrzeganiu świata, które stanowią przedmiot leczenia terapeutycznego. Można zatem stwierdzić, iż psychoterapia poznawczo-behawioralna ma za zadanie wykryć nieprawidłowości w postrzeganiu rzeczywistości tzw. zniekształcone interpretacje i zastąpić je właściwymi, co w konsekwencji doprowadzi do zmiany zachowań i postaw pacjenta.
Terapia poznawczo-behawioralna charakteryzuje się ustruktuirowanym i zorientowanym na określone cele i problemy sposobem współpracy terapeuty i pacjenta. Terapia to spotkanie dwóch ekspertów. Psychoterapeuta jest specjalistą posiadającym wiedzę dotyczącą stosowania technik terapeutycznych. Pacjent jest specjalistą od samego siebie i swoich przeżyć. Poprzez zadawane pytania terapeuty, pacjent zwiększa świadomość samego siebie i swoich możliwości.
Dla kogo jest terapia poznawczo-behawioralna
Obszar, w którym sprawdza się psychoterapia poznawczo-behawioralnej, jest niezwykle szeroki. Korzysta się z jej technik w przypadku
- depresji,
- fobii,
- ataków paniki,
- nadmiernego stresu, przewlekłego zmęczenia,
- zaburzeń osobowości,
- zaburzeń lękowych,
- zaburzeń kompulsywno-obsesyjnych,
- zaburzeń odżywiania,
- zaburzeń snu,
- zespół stresu pourazowego.
Czy terapia CBT jest skuteczna?
Terapia poznawczo-behawioralna należy do najlepiej zbadanych klinicznie metod psychoterapii. O jej skuteczności świadczy bardzo rzadki nawrót zaburzeń. Po przejściu pełnego cyklu spotkań zwykle na trwałe zmieniamy swoje myślowe nawyki. Zyskujemy większą samoświadomość, lepiej odnajdujemy się w sytuacjach. Dysponujemy narzędziami, które pomagają nam z powodzeniem odnaleźć się w sytuacjach problemowych.